همه مراجع و علماي شيعه همواره بر پرهيز از هرگونه اقدامي كه موجب وهن شيعه مي‌شود تاكيد داشته‌اند و يكي از مهم‌ترين اين مسائل كه همواره بر نهي از آن تاكيد شده قمه‌زني است.
قمه زني مراسمي است كه از دير باز توسط برخي عزاداران حسيني در تأسي به مجروحان و شهيدان كربلا انجام مي‌شود.
از اين اقدام گرچه برخي با عنوان اظهار آمادگي براي خون دادن و سر باختن در راه امام حسين(ع) ياد مي‌كنند، اما از آنجا كه در دنياي امروز مورد سوءاستفاده جريان‌هاي معاند قرار گرفته موجب وهن مذهب شيعه شده است.
اين اقدام در بسياري از سايت‌هاي غربي با ارائه تصاوير قمه زني در شهرهاي مقدس شيعيان در عراق و ذكر ممنوعيت اين مراسمات در دوران استبداد صدام همراه است و اين اقدامات را سندي براي اثبات روحيه خشونت شيعيان و لزوم مهار و كنترل نظامي عليه شيعه قلمداد مي‌كنند.
در سايت‌هاي ضدشيعي وهابيون هم اين موضوع با نمايش صحنه‌هايي خشن از قمه زني همراه است و از اين عمل به‌عنوان شعائر شيعيان در روز عاشورا ياد مي‌شود كه آنها نيز از اين طريق در زمينه زير سؤال بردن مذهب شيعه تلاش مي‌كنند.
اين تبليغات در حالي است كه علماي شيعي همواره مردم را از اين نوع عزاداراي نهي كرده‌اند و همواره يكي از دغدغه‌هاي علماي در طول تاريخ پرهيز از اقداماتي بوده كه موجب وهن شيعه شده است.
آنچه در اين ميان قابل توجه بوده اين است كه علما و مراجع معظم تقليد، در اين مسئله اجماع نظر دارند و مي‌گويند هر عملي كه موجب وهن اسلام و مذهب شيعه شود، حرام است و بايد از آن خودداري كرد.
در زير به بررسي نظر علما و مراجع در طول تاريخ و همچنين شروعت موج مخالفت با اين اقدام و سرانجام بررسي حكم مقام معظم رهبري در اين خصوص مي‌پردازيم.
موج اول مبارزه با قمه زني براي نخستين بار توسط علامه سيد محسن امين(ره) شروع شد كه ايشان با انحرافات عملي در عزاداري به مبارزه پرداخت.
بعد از اين اقدام برخي از مردم در برابر نظرعلامه برخاسته و هياهو برپاساختند و ناآگاهان را به هيجان آوردند.
دراين هنگام آيت‌الله العظمي سيد ابوالحسن اصفهاني كه در آن زمان مقام رياست تامه و مرجعيت عامه را داشته به طرفداري از امين عاملي پرداخت و در فتوايي به صراحت اعلام كرد: «همانا استفاده از امثال شمشير، زنجير و... كه در دسته‌ها و مواكب عزاداري عاشورا رايج شده، قطعا حرام و غير شرعي است.
طولي نكشيد كه اين فتوا هم موجب اختلافات و سر وصداي شديدي شد، اما هيچگاه آيت‌الله اصفهاني از فتوا و عقيده خود كوتاه نيامد.
موج دوم مبارزه توسط حضرت امام خميني(ره) شروع شد و امام به مقابله با قمه زني و امثال آن پرداخت و با صدور حكمي همگان را از قمه‌زني نهي كرد.
در پي اين حكم، علمايي چون آيت‌الله شهيد محمد باقر صدر و شهيد مطهري و جمعي از علما به حمايت از نظر اين اقدام پرداختند و اين اقدام و اعمال را محكوم كردند.
شهيد مطهري صراحتا در حمايت از اين حكم امام اعلام كرد: «تيغ، قمه و قفل زدن از افكار غلطي است كه هيچ ارتباطي با اهداف امام حسين(ع) ندارد».
موج سوم مخالفت با اين اقدام پس از حكم رهبر معظم انقلاب اسلامي در مورد قمه زني و حمايت مراجع عظام و علما از آن شروع شد.
مقام معظم رهبري در خرداد سال73 در جمع روحانيون استان كهگيلويه و بوير احمد قمه زني را جرياني انحرافي دانستند و خواستار زدودن اين حركات وهن آميز از ساحت مقدس عزاي حسيني شدند.
بعد از صدور اين حكم حتي عده‌اي كه قبلا اين عمل را جايز دانسته بودند بر لازم الاتباع بودن حكم رهبري فتوا دادند كه از اين ميان مي‌توان به آيت‌الله اراكي و آيت‌الله فاضل لنكراني اشاره كرد.
پاسخ فقها درباره استفتائي كه در خصوص رفتارهاي وهن آميز در عزاداراي‌ها شده به اين شرح است:
حضرت امام خميني(ره):
بسمه تعالي در وضع موجود قمه نزنند و شبيه خواني اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد، مانع ندارد؛ اگر چه روضه‌خواني بهتر است و عزاداري براي سيد مظلومان از افضل قربات است.
حضرت آيت‌الله خامنهاي:
قمه‌زني علاوه بر اينكه از نظر عرفي از مظاهر حزن و اندوه محسوب نميشود و سابقهاي در عصر ائمه(ع) و زمانهاي بعد از آن ندارد و تأييدي هم به شكل خاص يا عام از معصوم (ع) در مورد آن نرسيده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مي‌شود؛ بنابراين در هيچ حالتي جايز نيست و چنانچه در اين مورد نذري وجود داشته باشد، نذر واجد شرايط صحّت و انعقاد نيست.
آيت‌الله بهجت:
اگر موجب وهن مقدسات شود، جايز نيست.
آيت‌الله سيستاني:
بايد از كارهايي كه عزاداري را خدشه دار مي‌كند، اجتناب شود.
آيت‌الله فاضل لنكراني:
هر عملي كه موجب وهن مذهب شود، جايز نيست.
آيت‌الله نوري همداني:
عزارداران محترم و متعهد به جاي اينكه قمه را بر فرق خود بكوبند در فكر آن باشند، قمه را بر سر دشمنان اسلام كه اراضي آنان را اشغال و در فكر تضعيف آنان هستند و منابع آنان را غارت و بالاخره هر روزي با ترفند جديدي حيات اسلامي آنان را به مخاطره مي‌اندازند، بكوبند.
آيت‌الله مكارم شيرازي:
بر عزداران لازم است از كارهايي كه موجب وهن مذهب مي‌شود و يا آسيبي به بدن آنها وارد مي‌كند، خودداري كنند.
آيت‌الله اراكي:
اين گونه اعمال خرافي موجب وهن دين و مذهب و بهره برداري سوء دشمنان اسلام مي‌شود.
آيت‌الله صافي گلپايگاني:
در موردي كه موجب وهن مذهب شود، از آن خودداري شود.
آيت‌الله مشكيني:
عزداراي حضرت اباعبدالله عمل عبادي سياسي است، پس بايد از مخلوط شدن كارهايي كه جنبه سياسي آن را مخدوش و يا عنوان خرافيت و وهن اسلام مي‌بخشد اجتناب كرد.
آيت‌الله شهيد سيد محمد صادق صدر(قدس سره):
به خاطر آنكه باعث وهن و توهين به مذهب شده و شيعيان را به وحشي گري و بدعت گذاري متهم مي‌كنند حرام است.
آيت‌الله جوادي آملي:
چيزي كه مايه وهن اسلام و پايه هتك حرمت عزاداري است، جايز نيست، انتظار مي رود از قمه زني و مانند آن پرهيز شود.
آيت‌الله ابراهيم اميني:
بر علاقه‌مندان به اهل بيت واجب است از انجام امور فوق اجتناب كنند؛ در اوضاع و شرايط كنوني جهان امور مذكور از خرافات به شمار مي رود و موجب وهن شيعه است.
آيت‌الله ملكوتي:
عزاداري بايد لايق و شايسته امام بزرگوار باشد و موجب وهن و تضعيف اسلام و مذهب تشيع نباشد.
آيت‌الله مقتدايي:
اموري كه امروز موجب وهن به اسلام و تضعيف عقايد مسلمين مي‌شود، شرعا حرام و مسلمين بايد از آنها خوددار كنند.
آيت‌الله مظاهري:
چون ولايت‌فقيه نهي از آن كرده‌اند، همه بايد از اين كار پرهيز كنند.
آيت‌الله يزدي:
بسياري از مذكورات خلاف شرع بين و حرام است و برخي از بدع يا موجب وهن مذهب و تضعيف اسلام است.
آيت‌الله استادي:
در مراسم عزاداري از شيوه‌هايي استفاده كنند كه تعظيم شعائرالله باشد و از كارهايي كه به فرموده مقام معظم رهبري موجب وهن مذهب است جدا خودداري كنند.
منبع: فارس
